မဟာပေဒသာ (ေခၚ) ပိဋကတ္ေတာ္ စည္းမ်ဥ္း

ဂါထာတစ္ခုကို ဘုရားေဟာ တရားေတာ္ ဟုတ္ႏိုင္ မဟုတ္ႏိုင္ကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္းသိထားသင့္သည့္ မဟာပေဒသာ (ေခၚ) ပိဋကတ္ေတာ္ စည္းမ်ဥ္းေလးပါး ၿဖင့္ စိစစ္ရသည္။

မဟာပေဒသ ဟူသည္ “ဘုရားေဟာတရားေတာ္ကို တည္ေစႏိုင္ေသာ ၾကီးၿမတ္ေသာအေၾကာင္း” ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။

မဟာပေဒသ ေလးပါးႏွင့္ ညီညြတ္လွ်င္ ေထရ၀ါဒ ဟု ဆံုးၿဖတ္၍၊ မညီညြတ္လွ်င္ ေထရ၀ါဒ မဟုတ္ဟု ဆံုးၿဖတ္ရပါမည္။

မဟာပေဒသ ေလးပါး မွာ –

၁) သုတၱ – ပိဋိကတ္သံုးပံု ဘုရားေဟာပါဠိေတာ္မ်ား။

၂) သုတၳာႏုေလာမ – ဘုရားေဟာပါဠိေတာ္မ်ားႏွင့္ ေလ်ာ္ညီေသာ အဓိပၸါယ္အေၾကာင္းအရာမ်ား။

၃) အာစရိယ၀ါဒ – အ႒ကထာက်မ္းမ်ား။

၄) အတၱေနာမတိ – သုတၱ၊ သုတၱႏုေလာမ၊ အာစရိယ၀ါဒတို႔မွ နည္းကိုယူ၍ ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ၿဖင့္ ေ၀ဖန္ဆင္ၿခင္သိရွိေသာ အဓိပၸါယ္အေၾကာင္းအရာမ်ား။

ဤ အတၱေနာမတိ ကို ေရွးဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားက ဋီကာက်မ္းမ်ား ဟု မိန္႔ဆိုၾကပါသည္။

 

၎ေလးခ်က္တြင္ အေရးအၾကီးဆံုးမွာ သုတၱ (ေခၚ) ဘုရားေဟာပါဠိေတာ္မ်ားပင္ ၿဖစ္သည္။

သုတၳာႏုေလာမ၊ အာစရိယ၀ါဒ၊ အတၱေနာမတိတို႔သည္ သုတၱ (ေခၚ) ပါဠိေတာ္လာအဓိပၸါယ္ႏွင့္ မဆန္႔က်င္မွသာ မွန္ကန္သည္။ ေထရ၀ါဒႏွင့္ ညီညြတ္သည္ဟု ဆံုးၿဖတ္ရမည္ၿဖစ္ေၾကာင္း၊ မဟာ၀ဂၢအ႒ကထာ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္တြင္ တိတိက်က်ဖြင့္ၿပထားပါသည္။

အေပၚယံနည္းၿဖင့္ ေထရ၀ါဒဂါထာ ဟုတ္-မဟုတ္ သံုးသပ္ဆံုးၿဖတ္ပံုတစ္ခုရွိေသးသည္။ ၎မွာေတြ႕လာေသာ ဂါထာတြင္ ဥံဳ၊ ေၾသာင္း တစ္ခုခုပါလွ်င္ ေထရ၀ါဒ မဟုတ္ေၾကာင္း ဆံုးၿဖတ္ရန္ပင္ၿဖစ္သည္။

အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဥံဳ ဟူသည္ ဥဳမ္ မွ ၿဖစ္လာၿခင္းၿဖစ္သည္။ ဥံဳ ကို ပုဒ္ခဲြလိုက္လွ်င္ အ၊ အု၊ အမ္ ဟူ၍ ၿဖစ္လာသည္။

အ သည္ ေလာကကို ဖန္ဆင္းေသာ ၿဗဟၼာကို ကိုယ္စားၿပဳသည္။

အု သည္ ဗိႆႏိုးနတ္ကို ကိုယ္စားၿပဳသည္။

အမ္ သည္ သွ်ီဗစ္ (ေခၚ) သီ၀နတ္ကို ကိုယ္စားၿပဳသည္။

ထုိနတ္သံုးမ်ိဳးလံုး ဟိႏၵဴၿဗဟၼဏဘာသာမွာသာ ရွိေသာေၾကာင့္ ဥံဳ၊ ေၾသာင္း ပါေသာ ဂါထာ၊ မႏာၱန္မွန္သမွ်ကို ဟိႏၵဴၿဗဟၼဏဂါထာ၊ မႏာၱန္ဟု ခဲြၿခားႏိုင္ပါသည္။

 

၎အခ်က္ကို သတိမထားၾကေသာ ဆရာအခ်ိဳ႕က ဘုရားေဟာဂါထာအခ်ိဳ႕ကိုပင္  ဥံဳ၊ ေၾသာင္း ခံ၍ ရြတ္ေနၾကရာ ဆြမ္းဆန္ထဲ ၾကြက္ေခ်းအေရာခံရသလို ဘုရားေဟာပါဠိအခ်ိဳ႕မွာ ဂုဏ္ငယ္ၾကရပါသည္။

 

ထို႔ေၾကာင့္လည္း မန္လည္ဆရာေတာ္ၾကီးက မဃေဒ၀လကၤာသစ္တြင္ –

“တရားမၾကိဳက္၊ လွ်ာဒုစရိုက္ႏွင့္၊ လူမိုက္တစ္ေသာင္း၊ ခ်ီးမြမ္းေရွာင္လည္း၊ လူေကာင္းတစ္ေယာက္၊ ၿပစ္တင္ေၾကာက္ေလာ့၊ ေရွ႕ေနာက္မဆ၊ လူ႔ဗာလတို႔၊ ဂုဏေဒါသ၊ ႏွစ္၀က်ိဳးၿပစ္၊ စိစစ္ေၿမာ္ၿမင္၊ မဆင္ၿခင္ဘူး၊ ဆိုခ်င္မက္ေမာ၊ ဆိုလွ်င္ေဇာၿဖင့္၊ သေဘာအထိုက္၊ တုတ္ႏွင့္ရိုက္သို႔၊ သူ႔မိုက္ခ်ီးမြမ္း၊ ဂုဏ္သာႏြမ္း၏” ဟူ၍ စပ္ဆိုေတာ္မူခဲ့ေပသည္။

 

တစ္ခ်ိဳ႕တစ္ပိုင္းေၾကာင့္ က်က္စာရေသာ ပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ႕ပါ ေဖာ္ၿပပါ မဟာပေဒသေလးပါးကို သတိမမူၾကဘဲ ပရိတ္ၾကီး (၁၁) သုတ္ကိုပင္ ဘုရားေဟာမဟုတ္၊ တႏၱရ၀ါဒလာမႏာၱန္မ်ားၿဖစ္သည္ဟု ၀ါဒၿဖန္႔သံကို ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွ ၾကားေနရသည္။ အနည္းငယ္ဆန္းစစ္ၿပပါမည္။

မဂၤလသုတ္၊ ရတနသုတ္၊ ေမတၱသုတ္၊ ခႏၶသုတ္၊ ေမာရသုတ္၊ ၀႗သုတ္၊ ဓဇဂၢသုတ္၊ အာဋာနာဋိယသုတ္၊ အဂၤုလိမာလသုတ္မ်ား၏ အစဆံုးႏွစ္ဂါထာ၊ ေဗာဇၥ်သုတ္တစ္သုတ္လံုး အာဋာနဋိယသုတ္ ၆ ဂါထာ မွတစ္ပါး က်န္ေသာဂါထာမ်ား၊ ပုဗၺဏွာသုတ္ ေလးဂါထာ မွတစ္ပါး က်န္ေသာဂါထာတို႔မွာ ဘုရားေဟာပါဠိေတာ္၌ တိုက္ရိုက္မပါေပ။

သုိ႔ေသာ္ ေရွးက်မ္းဂန္တတ္ ေရွးဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားက သုတၱ (ေခၚ) ဘုရားေဟာပါဠိေတာ္မ်ားႏွင့္အညီ စီကံုးထားၿခင္းေၾကာင့္ သုတၳာႏုေလာမ ဟူေသာအခ်က္ႏွင့္ ညီညြတ္လ်က္ရွိသည္ၿဖစ္၍ ေထရ၀ါဒႏွင့္ မဆန္႔က်င္ဘဲ ရြတ္ဖတ္သူမ်ားအတြက္ အလြန္အက်ိဳးမ်ားေသာ ဂါထာမ်ားပင္ၿဖစ္ပါသည္။

ထိုနည္းတူ သမၺဳေဒၶ၊ သိရိသၼိ ံ၊ စကၡဳမာစရ မာစိေဏၰာစေသာ ဂါထာမ်ားသည္လည္း သုတၳာႏုေလာမ ဂါထာမ်ားၿဖစ္၍ ေထရ၀ါဒႏွင့္ မဆန္႔က်င္ေၾကာင္း သိအပ္ေပသည္။

 

 

 အညြန္း- မ်က္ရည္မက်ခင္ သိေစခ်င္စာအုပ္။